काठमाडौं –
अब मकैको सिजन आउँदै छ । कतिपय स्थानमा त मकै पोलेर खाने बेला पनि भयो । भौगोलिक अवस्थाका कारण नेपालका विभिन्न ठाउँमा फरक फरक समयमा मकैको सिजन हुने गर्दछ । तर जेठको अन्तिम देखि साउन अन्तिमसम्म मकैको खाने सिजन मान्न सकिन्छ । धान रोप्ने बारीमा लगाएको मकै अब पोलेर खाने भैसकेको छ भने कोदो बारीमा लगाएको मकै अहिले गोड्ने समय हो । अहिले घरमै होस वा सडक किनारामा मकै पोलेर बेच्नेहरु प्रसस्तै पाइन्छन् र पोलेका मकै मिठो मानेर खानेहरु पनि निकै धेरै हुन्छन् ।
चाहे पोलेर होस् वा उसिनेर मानिसहरु दुधालु मकै निकै खान्छन् यो बेला । पोलेको मकै खाँदा स्वादिलो मात्र होइन निकै स्वाथ्यबर्धक तथा पोषणयुक्त हुन्छ । यसमा फोलिक एसिड, प्रोटिन तथा कार्बोहाइड्रेट जस्ता पौष्टिक तत्व पाइन्छ ।
आयुर्वेदका अनुसार पोलेको मकै तृप्तदायक, वातकारक, कफ तथा पित्तनाशक तथा भोक जगाउने अन्न हो । यदि तपाइँ पनि स्वस्थ रहन चाहनुहुन्छ भने पर्याप्त मकै खानुस् । पोलेका मकैका अरु फाइदा यस्ता छन्ः
· मकैमा पर्याप्त मात्रामा फाइबर पाइन्छ जसले पाचन क्रियालाई सन्तुलित बनाउँदछ ।
· पोलेको मकैको सेवनले हड्डी मजबुत हुन्छ । मकैमा पर्याप्त म्याग्नेसियम, आइरन, कपर तथा फोस्फोरस पाइन्छ ।
· मकैको सेवनले मृगौला स्वस्थ राख्न पनि सहयोग गर्दछ ।
· पोलेको मकैको सेवनले कब्जियत, अल्सर तथा पेटको क्यान्सरको जोखिम पनि क मगर्दछ ।
· काँचो मकैलाई छोडाएर गेडा पानीमा भिजाउने अनि अर्को दिन उक्त पानीलाई छानेर पानीमा मिश्री मिलाएर खनाले पिसाब पोल्ने जस्ता समस्या कम हुन्छन् ।
· मकैमा भरपूर मात्रामा एन्टी अक्सिडेन्ट पाइने कारणले गर्दा यसको सेवनले हाम्रो छाला कोमल हुनुका साथै रोग प्रतिरोधी क्षमता बढ्ने र बुढ्यौलीका लक्षण छिटो देखिने समस्या कम हुन्छ । मकैमा भिटामिन सी, क्यारोटिनाइड तथा बायोफ्लेभिनोइड पाइन्छ ।
· मकैको सेवनले रगतमा कोलेस्ट्रोलको मात्रा बढ्नबाट रोक्दछ । यसले रक्तप्रवाहलाई सन्तुलित बनाउने, उच्च रक्तचापको समस्या कम गर्ने तथा मुटुलाई स्वस्थ राख्न सघाउँदछ ।
· गर्भवती महिलाका लागि मकै निकै उत्तम आहार हो । यसमा फोलिक एसिड पर्याप्त पाइने हुनाले गर्भको शिशुका लागि पोषणको पर्याप्त आपूर्ति हुन्छ ।
