काठमाडौं –
खेतबारीमा अहिले मकै खेतीको सिजन रहेको छ । नेपाली समाजमा मकैलाई अन्नको ‘राजा’ मानेर कुनै स्थानमा ‘खाए मकै नखाए भोकै’ भन्ने अबधारणा सहित मकै प्रवद्र्धन कार्यक्रम पनि शुरु भएको छ । तर, यही मकैका अचेल विभिन्न रोग देखा पर्ने गरेका छन् । सामान्य सतर्कता अपनाउँदा पनि मकैको विभिन्न रोग नियन्त्रण गर्न सकिने र यसले गर्दा उब्जाउ बढाउन सकिने सरकारी अधिकारीहरुको भनाइ छ ।
नेपालको कृषि विकास मन्त्रालय अन्तरगतको कृषि सुचना तथा संचार केन्द्रले मकैमा लाग्ने रोग, त्यसका लक्षण उपचारका केही विधिहरु सार्बजनिक गरेको छ । केन्द्रले सार्बजनिक गरेको त्यस्ता विधिहरुको बारेमा हामीले किसानलाई सोही जानकारी दिने प्रयास गरेका छौं ।
केन्द्रका अनुसार मकैको पात्तमा डढुवा भन्ने रोग लाग्ने गर्छ । यस्तो बेलामा पातमा ठूला चम्कीला आँखा आकारका खैरा दागहरु देखा पर्छन्। पछि ती थोप्लाहरु एक आपसमा जोडिई पातलाइ नै सुकाइ दिन्छन् ।
उपचार बिधी
यस्तो समस्या समाधान गर्न स्वस्थ बीउको प्रयोग गर्नुपर्छ । रोग अबरोधक जातहरु जस्तै मनकामना ३, गणेश १ वा गणेश २ लगाउनु पर्छ । कार्वेन्डाजिम ५० प्रतिशत डब्लुपी बेभिष्टिन ढुसीनासक बिषादी २ ग्राम प्रतिकिलो बीउका दरले बीउ उपचार गरी बीउ रोप्दा राम्रो हुन्छ ।
यस्तै घोगा कुहिने रोगले पनि मकैलाइ सताउने गर्छ । यस्तो बेलामा घोगाको टुप्पाबाट रातो वा गुलाफी रंङ भइ मकै कुहिन थाल्छ । यो रोगको व्यवस्थापनको लागि रोग अबरोधक जातहरु जस्तै गणेश २, मनकामना १ लगाउदा राम्रो हुन्छ । बीउ राख्दा स्वस्थ घोगाहरु छनोट गर्नु उचित हुन्छ । कार्वेन्डाजिम ५० प्रतिशत डब्लुपी बेभिष्टिन ढुसीनासक बिषादी २ ग्राम प्रतिकिलो बीउका दरले बीउ उपचार गरी बीउ रोप्दा यस्तो रोग कम हुन्छ ।
यसरी नै मकैलाइ कालापोके रोग लाग्दा घानचमरा कालो भई लठ्ठा परेको जस्तो देखिन्छ । घोगामा दानाको सट्टा कालो बीजाणुको कालोले भरीएको हुन्छ ।
यसलाई व्यवस्थापन गर्न स्वस्थ बीउको प्रयोग गर्नु पर्छ । साथै बारीमा कालो पोके रोग देख्ने बित्तिकै नष्ट गर्नुपर्छ । धेरै रोग आउने क्षेत्रमा कार्वेन्डाजिम ५० प्रतिशत डब्लुपी ९वेभिष्टिन ० २ ग्राम प्रतिकेजी बीउको दरले उपचार गरी रोप्नु पर्छ ।
मकैमा देखिने अर्को रोग डाँठ कुहिने हो । डाँठ कुहिने रोगमा भने जमिन भन्दा माथि डाँठको दोस्रो आँख्ला नजिकैको भित्री भागको गुदीको रङ् बदलिन्छ र डाँठ कुहिन गइ बोट ढल्दछ ।
यस्तो समस्याबाट छुटकारा पाउन सिफरिस मात्रामा मलको प्रयोग गर्नु पर्छ । रोगको जीवाणु गभारोबाट सर्ने हुँदा उक्त गभारो नियन्त्रण गर्न कार्वाफ्युरान (फ्यूराडन ३ प्रतिशत) विषादी प्रयोग गर्नु पर्छ ।
डाउनी मिल्ड्यु रोगले पनि मकैलाइ दुःख दिने गर्छ । यो रोग लाग्दा मकैमा पातहरु पहेंलिएर सानो हुने तथा पातमा धर्सा भने नदेखिने हुन्छ ।
यसबाट बच्न स्वस्थ बीउको प्रयोग गर्नु पर्ने हुन्छ । रोग अवरोधक जातहरु रामपुर २, रामपुर कम्पोजिट लगाउनु पर्छ । मेन्कोजेव ७५ प्रतिशत डब्लुपि (डाइथेन एम ४५० विषादी ३ ग्राम प्रतिलिटर वा मेटालेक्सील ८ प्रतिशत मेन्कोजेव ६४ प्रतिशत ९क्रिनोक्सील गोल्ड, किन्ग मील एमजेड, रिडोमिल एमजेड, ट्यागमील) २ ग्राम प्रति लिटर पानीमा मिसाएर छर्नु पर्छ ।
मकैमा ध्वासे थेगले रोग पनि लाग्ने गर्छ । यस्तो रोग लागेमा मकैमा धान चमरा निस्कने बेलामा फेद नजिकका पातमा शुरुमा स–साना पहेंला वा खैरा दाग बनाउँछ र दुई तीन हप्ता भित्र नसासँग समान अन्र्तरमा लाम्चिला धर्साहरुमा परिवर्तन हुन्छ । थेग्लाहरु जोडिदै गइ पुरै पात ध्वस्त हुन्छ । पातबाट डाँठ, घोगाको खोस्टामा पनि यो रोग सर्छ । घोगाहरु साना, हलुका, थाते, टेडा हुन्छन् ।
यसबाट मुक्त रहन गणेश १, मनकामना ३, मनकामना १, हिलपुल पहेंलो र देउती जातका रोग सहन सक्ने जातका मकै लगाउनु पर्छ । मकैको रोपाइ छिटोे र पातलो गरी रोपेको हुनुपर्छ । साथै घुम्ती बाली राम्रो मानिन्छ ।
बाली रक्षकले रोगीबोटका अवशेषहरु जलाउनु पर्छ । रोगको लक्षण देखिन साथ पात हटाउनु पर्छ । साथै मलखादको प्रयोग सन्तुलित रुपमा गर्नु पर्छ । ढुसीनासक विषदी वेभिष्टिन वा वेनोफेट १ ग्राम अथवा डाइथेन एम ४५ वा साफ २ ग्राम प्रतिलिटर पानीको दरले मात्रै छर्नुपर्छ ।
यसरी मकै खेती गर्ने किसानले आफ्नो बाली सुरक्षित बनाउन सक्छन् भने उत्पादन पनि बढी हुने केन्द्रको भनाइ छ ।
sexy glamour vidfeos naked femmale super heeoes anime girls breast asccending amateur sattelite pantyhose upskirts submitted from parties what is priligy Callender, V
Some dogs will urine mark the house even without an obvious trigger like separation cytotec dose BRCA2 plays multiple roles in the maintenance of genome integrity, especially through homologous recombination HR mediated double strand break DSB repair, which is an important cellular response to DNA damage 29, 30, 31, 32